رژیم غذایی کم کاری تیروئید و کاهش وزن اصولی

کم کاری تیروئید یکی از بیماری هایی است که افراد زیادی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است ،  این بیماری می تواند علائمی مثل خستگی، افزایش وزن، یبوست، بدخلقی و عدم تحمل سرما و… رابه همراه داشته باشد خوشبختانه، مصرف مواد مغذی مناسب و داشتن رژیم غذایی کم کاری تیروئید و مصرف برخی داروها می تواند به کاهش علائم، بهبود عملکرد تیروئید و ارتقای سلامت کلی بدن فرد کمک کند در این مقاله به معرفی بیماری کم کاری تیروئید، انواع آن و برنامه غذایی کم کاری تیروئید می پردازیم .

وظایف غده تیروئید

غده تیروئید یک غده پروانه ای شکل کوچک است که دقیقا در زیر سیب انسان قرار دارد ، با اینکه وزن کمی دارد اما هورمون هایی تولید می کند که بر هر اندام، بافت و سلول در بدن، تأثیر می گذارد بنابراین سلامت آن تاثیر زیادی بر سلامتی فرد دارد ، غده تیروئید در بسیاری از فرآیندهای بدن نقش دارد از جمله :

• متابولیسم چربی و کربوهیدرات
• دمای بدن
• ضربان قلب
• تنظیم کلسیم خون(از طریق ترشح هورمون کلسی تونین)

قرار گرفتن در معرض دوزهای زیادی از فلزات مانند سرب، مولیبدن یا آرسنیک ممکن است عملکرد تیروئید را کاهش دهد و اثرات نامطلوبی بر رشد، رفتار، متابولیسم و تولید مثل داشته باشد در ادامه به بررسی بیشتر این بیماری می پردازیم.

اختلالات غده تیروئید

ارزیابی اختلات تیروئید با ارزیابی وضعیت تیروئید بر اساس داده های آزمایشگاهی مانند پانل کامل تیروئید آغاز می شود در غیاب پانل کامل تیروئید، تیروتروپین سرم بهترین آزمایش غربالگری برای اختلال عملکرد اولیه غده تیروئید است.

یک محدوده  معمولی برای TSH در بسیاری از آزمایشگاه ها تقریباً 0.2 تا 5.5 mIU/L است افراد با مقادیر TSH بیشتر از 2 mIU/L در 20 سال آینده بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرکاری تیروئید هستنند همچنین بیماری های خودایمنی تحت بالینی تیروئید در جمعیت ها شایع هستنند.

 بیماری های غده تیروئید

• تیروئیدیت خودایمنی (AITD) : ممکن است به طور موقت شروع شود، سپس به پرکاری تیروئید منجر شود شایع ترین علل آن شامل تیروئیدیت هاشیموتو ،تیروئیدیت گرانولوماتوز تحت حاد ،تیروئیدیت لنفوسیتی خاموش است.
•  بیماری گریوز: یک بیماری خودایمنی است که در آن تیروئید به طور گسترده بزرگ شده (گواتر) و بیش فعال است و مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می کند ،این بیماری شایع ترین علت پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) در ایالات متحده است.
• کم کاری تیروئید :ناشی از کم کاری غده تیروئید است این بیماری را می توان به 3 دسته طبقه بندی کرد.

1. کم کاری تیروئید اولیه (نارسایی تیروئید)
2. کم کاری تیروئید ثانویه (ناشی از کمبود TSH هیپوفیز)
3. کم کاری تیروئید سوم (ناشی از کمبود هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده تیروتروپین) یا ناشی از مقاومت محیطی در برابر عملکرد هورمون های تیروئید

کم کاری تیروئید

شایع ترین شکل کم کاری تیروئید تیروئیدیت هاشیموتو است که یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله کرده و آن را از بین می برد در این بیماری غده تیروئید بزرگ و ملتهب شده و بخش های واکنشی غده پس از چندین سال بدتر می شوند ، سایر علل کم کاری تیروئید اولیه  ، کمبود ید، مصرف برخی داروها، جراحی های تیروئید، التهاب حاد تیروئید و درمان های پزشکی است که به غده تیروئید آسیب می رساند.

کم کاری غده تیروئید

علائم کم کاری تیروئید

• خستگی
• فراموشی
• افسردگی
• قاعدگی های سنگین
• موهای خشک و زبر
• نوسانات خلقی
• افزایش وزن
• صدای خشن
• پوست خشک و درشت
• یبوست

درمان های کم کاری تیروئید

دارو اولین خط درمان کم کاری تیروئید است، اما پیروی از رژیم غذایی کم کاری تیروئید و سبک زندگی سالم می تواند به بهبود عملکرد و علائم تیروئید کم کار کمک کند.

 رژیم غذایی کم کاری تیروئید

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که تغییرات رژیم غذایی می تواند برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو از طرق مختلفی از جمله بهبود عملکرد تیروئید، ارتقاء وزن بدن و کاهش علائم کم کاری تیروئید مفید باشد رژیم‌های بدون گلوتن، رژیم‌های حذفی و رژیم‌های ضد التهابی برخی از الگوهای غذایی هستند که می توانند برای مبتلایان به بیماری هاشیموتو مفید باشند . به عنوان مثال، رژیم‌های غذایی بدون گلوتن می توانند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کنند، در حالی که رژیم‌های غذایی سرشار از سبزیجات و میوه‌ها  از آسیب سلولی محافظت می کنند وباعث حفظ وزن بدن در محدوده نرمال در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو می شوند.

علاوه بر این، برخی مطالعات نشان می‌دهند که رژیم‌های حذفی، مانند رژیم غذایی پالئوی اصلاح‌شده(که غذاهایی مانند غلات و لبنیات را حذف می‌کنند) می‌تواند به کاهش برخی از علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی شوند و کیفیت زندگی این بیماران را بهبود ببخشند . پیروی از یک رژیم غذایی مغذی با کالری کنترل شده در این افراد اهمیت زیادی دارد چرا که به کاهش وزن آن ها کمک می کند، مشکلی که بیشتر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید معمولا با آن دست و پنجه نرم می کنند. لذا داشتن یک رژیم غذایی کم کاری تیروئید مخصوص شرایط این بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است

غذاهای مضر برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید

خوشبختانه، اگر کم کاری تیروئید دارید، مجبور نیستید از بسیاری از غذاها اجتناب کنید و رعایت یکسری نکات در رژیم کم کاری تیروئید شما می تواند بسیار کمک کننده باشد با این حال، غذاهای خاصی وجود دارد که ممکن است در برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مشکلاتی ایجاد کند بعضی از این غذاها شامل:

• گلوتن

گلوتن گروهی از پروتئین ها است که در گندم، جو و چاودار یافت می شود مطالعات نشان می دهد که پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو می تواند بسیار کمک کننده باشد ، اگرچه محققان هنوز مطمئن نیستند که آیا یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای همه افراد مبتلا به هاشیموتو ضروری است .

• غذاهای فرآوری شده، سرخ شده و حاوی قند

افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید ازمصرف غذاهایی که ممکن است به استرس اکسیداتیو و التهاب کمک کند مانند غذاهای فوق فرآوری شده، غذاها و نوشیدنی های حاوی قند افزوده بالا و غذاهای سرخ شده اجتناب کنند، استرس اکسیداتیو وضعیتی است که ترکیبات واکنشی به نام رادیکال های آزاد در بدن افزایش می یابند که خود می تواند بر دفاع آنتی اکسیدانی بدن غلبه کند و منجر به آسیب سلولی شود.

• گواتروژنها

افراد مبتلا به بیماری تیروئید باید از غذاهای حاوی گواتروژن پرهیز کنند موادی که در غذاهایی مانند سبزیجات براسیکا )کلم، شلغم، کلزا، بادام زمینی، کاساوا، گل کلم و کلم بروکلی) یافت می شود و ممکن است در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند. البته این افراد می توانند در برنامه غذایی کم کاری تیروئید خود از مقادیر متوسطی از مواد غذایی حاوی گواتروژن مانند کلم، کلم بروکلی و کلم پیچ بدون تأثیر منفی بر سلامت تیروئید خود  استفاده کنند همچنین پختن غذاهای حاوی گواتروژن فعالیت گواتروژنی را کاهش می دهد و آنها را برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ایمن تر می کند. به خاطر داشته باشید که برای برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اجتناب از گلوتن و سایر مواد مانند لبنیات ممکن است مفید باشد اما برخی دیگر ممکن است مجبور نباشند این غذاها را از رژیم غذایی خود حذف کنند و ممکن است بتوانند گلوتن و لبنیات را بدون مشکل مصرف کنند.

غذاهای مفید در رژیم کم کاری تیروئید

پیروی از رژیم غذایی کم کاری تیروئید یعنی رژیم  غذایی که علاوه بر غنی بودن از غذاهای مغذی به کنترل وزن این افراد کمک کند ، همچنین این رژیم می تواند در کاهش خطر بیماری های مرتبط با کم کاری تیروئید مانند بیماری های قلبی، چاقی و دیابت نوع 2 کمک کننده باشد. همچنین در رژیم غذایی کم کاری تیروئید استفاده از موادغذایی سرشار از فیبر می تواند به کاهش خطر یبوست کمک کند، چراکه یبوست یکی از علائم رایج کم کاری تیروئید است.

مصرف غذاهای زیر در رژیم غذایی کم کاری تیروئید مفید است:

• سبزیجات غیر نشاسته ای: سبزیجات، کنگر فرنگی، کدو سبز، مارچوبه، هویج، فلفل، اسفناج، قارچ و…
• میوه ها: توت، سیب، هلو، گلابی، انگور، مرکبات، آناناس، موز و…
• گوشت ها : ماهی، تخم مرغ، گوشت و مرغ ،صدف، ، بوقلمون
• چربی های سالم: روغن زیتون، آووکادو
• غلات بدون گلوتن: برنج قهوه‌ای، جو دوسر، کینوآ، ماکارونی و برنج قهوه‌ای و …
• دانه ها، مغزها و کره های آجیل: بادام، بادام هندی ، تخم کدو تنبل، کره بادام زمینی طبیعی و…
• حبوبات :لوبیا و عدس ، نخود، لوبیا چشم بلبلی و…
• گیاهان تازه و خشک شده : مانند ریحان و رزماری
• ادویه هایی مانند پاپریکا، زعفران و زردچوبه
• چاشنی های سالم مانند سالسا و خردل
• نوشیدنی ها: آب، چای شیرین نشده، قهوه، آب گازدار و..

داشتن یک برنامه غذایی کم کاری تیروئید زیر نظر متخصص تغذیه که تمام مواد غذایی بالا را پوشش دهد اهمیت زیادی دارد.

رژیم غذایی کم کاری تیروئید

مواد مغذی مهم در رژیم غذایی کم کاری تیروئید

تعدادی از مواد مغذی وجود دارند که برای سلامت غده تیروئید ضروری هستند علاوه براین افراد مبتلا به کم کاری تیروئید در مقایسه با جمعیت عمومی بیشتر در معرض کمبود برخی مواد مغذی هستند. کمبود مواد مغذی مانند ویتامین D، روی، ید،منیزیم، سلنیوم ، آهن می‌تواند علائم کم‌کاری تیروئید مانند خستگی، اضطراب و کاهش خلق‌وخوی را تشدید کنند، بنابراین ضروری است که فرد مبتلا به کم کاری تیروئید، رژیم غذایی‌ کم کاری تیروئید را رعایت کند رژیمی که مقدار درشت مغذی ها و ریز مغذی های موردنیاز فرد را به‌ طور کامل در برگیرد.

• ید

ید یک ماده معدنی ضروری است که برای ساخت هورمون های تیروئید مورد نیاز است کمبود این ماده غذایی می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود در واقع، دریافت ناکافی ید شایع ترین علت کم کاری تیروئید در سراسر جهان است. افرادی که از نمک یددار استفاده نمی کنند، زنان باردار و افرادی که از رژیم های گیاه خواری پیروی می کنند بیشتر در معرض خطر کمبود ید هستند ، افرادی که کم کاری تیروئید دارند، نباید خودسرانه مکمل ید را مصرف کنند مگر آن که توسط پزشک برای درمان سطوح پایین ید توصیه شده باشد مصرف بیش از حد ید برای غده تیروئید مضر است حتی می‌تواند باعث پرکاری تیروئید در افرادی شود که در مناطق سرشار از ید زندگی می‌کنند. دریافت بهینه ید از نمک یددار (در محدوده 150 تا 250 میکروگرم در روز برای بزرگسالان) برای به حداقل رساندن اختلال عملکرد تیروئید مورد نیاز است.

• سلنیوم

سلنیوم یکی دیگر از مواد معدنی است که برای سلامت غده تیروئید اهمیت دارد و برای تولید هورمون های تیروئید مورد نیاز است سلنیم همچنین به محافظت از غده تیروئید در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو کمک می کند. استفاده از غذاهای غنی از سلنیوم در رژیم غذایی کم کاری تیروئید یک راه عالی برای افزایش سطح سلنیوم است این غذاها شامل:

• آجیل
• ماهی تن
• ماهی ساردین
• تخم مرغ
• حبوبات

علاوه بر این، مکمل‌های سلنیوم می‌توانند برای برخی از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید مفید باشند مطالعات نشان داده شده است که مکمل 200 میکروگرم سلنیوم در روز باعث کاهش آنتی بادی های تیروئید و بهبود علائم خاصی مانند خلق و خوی ضعیف در افراد مبتلا به هاشیموتو می شود.

• روی

روی  نیز مانند سلنیوم، برای تولید هورمون تیروئید و عملکرد تیروئید مورد نیاز است ( 19)عدم دریافت روی کافی می تواند بر عملکرد تیروئید و بسیاری از جنبه های دیگر سلامتی تأثیرمنفی بگذارد، بنابراین دریافت کافی از این ماده مغذی در رژیم غذایی ضروری است. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مکمل‌های روی می‌تواند برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید مفید باشد هنگامی که مکمل‌های روی به تنهایی یا همراه با مواد مغذی دیگر مانند سلنیوم و ویتامین A ترکیب می‌شود، می تواند به بهبود عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید کمک کند..

• ویتامین D

افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند سطوح پایین ویتامین D می تواند بر عملکرد غده تیروئید تأثیر منفی بگذارد و علائم کم کاری تیروئید را تشدید کند از آنجایی که ویتامین D در بسیاری از غذاها متمرکز نیست، اغلب استفاده از این مکمل توصیه می شود.

• منیزیم

سطوح کم یا کمبود منیزیم با اختلال عملکرد تیروئید همراه است و می تواند خطر ابتلا به کم کاری تیروئید را افزایش دهد مطالعات نشان داده شده است که مکمل منیزیم می تواند برخی از علائم کم کاری تیروئید را بهبود ببخشد.

• آهن

سطوح پایین آهن یا کم خونی فقر آهن می تواند عملکرد غده تیروئید را مختل کند متاسفانه کمبود آهن در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید  شایع است و  مکمل آهن اغلب برای رسیدن و حفظ سطح آهن کافی ضروری است. موارد گفته شده تنها بخشی از مواد مغذی هستند که برای عملکرد صحیح غده تیروئید و سلامت عمومی آن مهم و ضروری است  ویتامین A(از آنجایی که T3 یک هورمون مهم برای متابولیسم ویتامین A است، سطح سرمی آن ممکن است در جمعیت پایین باشد لذا باید از منابع خوب کاروتنوئیدها مانند لیکوپن استفاده شود)، ویتامین C، کلسیم و … نمونه هایی از سایر مواد مغذی مهم برای مبتلایان به کم کاری تیروئید هستند که باید در برنامه غذایی کم کاری تیروئید این افراد گنجانده شود لذا استفاده از یک رژیم غذایی متنوع و متعادل می تواند در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مفید باشد، اما اگر بنابه دلایلی دریافت غذایی شما کافی نباشد استفاده از مکمل مولتی ویتامین مینرال به ویژه برای جایگزینی مواد مغذی که جذب ضعیفی دارند ضروری می باشد.

در این مقاله سعی کردیم به موارد مهم رژیم غذایی کم کاری تیروئید بپردازیم ولی برای داشتن یک برنامه غذایی درست و اصولی نیاز است که از یک متخصص تغدیه کمک بگیرید تا تمام نیازها غذایی شما را در بربگیرد برای دریافت رژیم کم کاری تیروئید خود از طریق این لینک اقدام کنید.